Nemfomani; ‘Seks bağımlılığı’, ‘aşırı cinsellik’ ve ‘kompulsif cinsel bozukluklar’ olarak da bilinen bir bağımlılık biçimidir. Bu bozukluk, kültürel planda ve medyada olabildiğince ilgi görüyor; ancak araştırmalara konu olabilecek bir ilgiye kavuşmadığından bilimsel olarak ispatlanamadı. Nemfomani ne denir? Nemfomani kadınlarda mı görülür? Nemfomani tedavi yöntemleri nelerdir?
NEMFOMANİ NEDİR?
Nemfomani, kompulsif cinsel davranışla belirlenen bir zihinsel bozukluktur. Cinsel işlev bozuklukları kategorisinde yer almaktadır. Kompulsiyonlar, bir kişinin zevk almadan veya kendini kontrol edemeden tekrar tekrar yaptığı istenmeyen eylemler veya ritüellerdir. Nemfomaninin tanımları ilk olarak 1700’lerde ortaya çıktı. Ancak 1800’lerin sonlarına kadar bu terim psikiyatrik bir teşhis haline getirilmedi. Nemfomani; kadınlarda kontrol edilemeyen aşırı cinsel istek, aşırı seks yapma eylemi ve cinsel dürtülere direnememe durumlarında kullanılan bir terim olmasına karşın nemfomanin anlamı riskli zorlayıcı cinsel davranışlarda bulunan herkesi kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Nemfomani, zorlayıcı cinsel davranışa ek olarak, düşünme sorunları, istenmeyen tekrarlayan düşünceler (takıntı), suçluluk, utanç veya yetersizlik duygularını da içerebilir. Seks dürtüsü insanlarda büyük farklılıklar gösterir. Şöyle ki bir kişinin normal dürtü olarak kabul ettiği bir durum, bazıları tarafından aşırı olarak kabul edilebilir. Bunu bir bozukluk olarak görenler arasındaki fikir birliği, cinsel davranış sıkıntıya yol açtığında veya sosyal işlevsellikte bozulmaya neden olduğunda sağlanır.
NEMFOMANİ NEDEN OLUR?
Nemfomaninin nedeni tam olarak bilinmez. Fakat sebeplerine dair birtakım teoriler ortaya atılmıştır. Bunlar, geçmiş cinsel travmadan kaynaklanan psikolojik ve duygusal sorunlarla ilişkilidir. Örneğin cinsel istismara uğrayan kadınlar, bazen bir kişisel cezalandırma biçimi olarak aşırı cinsel davranışlarda bulunabilirler. Bazı kadınlar için cinsellik, çocukluk istismarı veya travması ile bir başa çıkma mekanizması olabilir. Nemfomani nedeniyle ilişkili olduğu düşünülen bazı faktörler şunlardır:
* Beyinde bulunan doğal kimyasallarda dengesizlik. Beyinde bulunan serotonin, dopamin, norepinefrin gibi nörotransmitter olarak isimlendirilen bazı kimyasal ajanlar, kişilerin ruh halini düzenlemeye yardımcı olur. Bu kimyasalların yüksek seviyeleri, hiperseksüalite ile ilişkili olabilir.
* Beyin sinir devrelerinde değişiklikler. Kompulsif cinsel davranış, zamanla beynin sinir devrelerinde değişikliklere neden olan bir cinsel bağımlılıkla sonuçlanabilir. Diğer bağımlılıklarda olduğu gibi zaman ilerledikçe daha yoğun uyaranlar, tatmin veya rahatlama için gerekli hale gelir.
* Bazı psikiyatrik rahatsızlıklar. Depresyon, obsesif kompulsif bozukluk, bipolar bozukluk gibi bazı psikiyatrik hastalık formlarında hiperseksüalite bir belirti olarak ortaya çıkabilir.
* Nörolojik sorunlar. Nemfomani, nadiren epilepsi, kafa travması veya demans gibi nörolojik bir hastalığın sonucu olabilir. Örneğin nörolojik kökenli bir hastalık olan Klüver-Bucy sendromunda hiperseksüalite sıktır. Takıntıya bağlı aşırı beslenme, sürekli ağza uygunsuz nesneler yerleştirme ve hiperseksüalite gibi belirtilerle seyreder. Parkinson hastalığı tedavisinde olduğu gibi dopamin gibi bazı ilaçları kullanan bireylerde yan etki olarak hiperseksüalite gelişebilir.
NEMFOMANİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Aşağıdaki nemfomani belirtilerinden bazılarını yaşıyorsanız bir uzman ile görüşmeniz tavsiye edilir.
* Çok fazla vaktinizi alan ve elinizde olmadan yaptığınız ya da düşündüğünüz cinsel dürtü ve davranışların yoğun ve tekrarlayıcı olması,
* Cinsellikle ilgili saplantılarını durdurmak için çaba göstermek ama her seferinde başarısız olmak,
*Bağımlılık yapan davranışı yapmadığında fiziksel ve psikolojik olarak geri çekilmek,
*Yönlendiğiniz cinsel davranışlar sonrasında gerginliğinizin geçmesi ama ardından suçlu hissetmek,
*Yoğun cinsel ihtiyaçlarınız ve dürtüleriniz sebebiyle sosyal hayattaki (aile, okul, iş vs.) sorumluluklarınızı ihmal etmek,
* Baskın şekilde gelen cinsel davranışı diğer sorunlarınız olan yalnızlık, depresyon, endişe benzeri problemlerinizden uzaklaşmak için yapmak,
* Zorlayıcı cinsel istekler nedeniyle düzenli ve uzun süreli ilişkiler kuramamak,
* Cinsellik nedeniyle fiziksel ya da ruhsal sorunlar yaşanmasına rağmen bu cinsel isteklerden ve davranışlardan uzaklaşamamak,
* Bir başkasından cinsel yolla bulaşabilecek bir hastalık kapmaktan ya da bir başkasına cinsel yoldan bulaşan bir hastalığı bulaştırmaktan çekinmeden cinsel aktiviteye girmek,
* Cinsel davranışları için zamanının önemli bir bölümünü ele geçirecek şekilde planlamalar yapmak ya da bu konuyu düşünmek.
NEMFOMANİ TEDAVİSİ NEDİR?
Öncelikle doktordan randevu almadan önce kişi kendisine şu soruları sormalıdır:
* Cinsel dürtülerimi kontrol edebilir miyim?
* Cinsel dürtülerim işimi etkiliyor mu?
* Cinsel davranışlarım yüzünden ilişkim zarar görüyor mu?
* Sürekli cinsellik mi düşünüyorum?
* Cinsel dürtülerimi saklamaya mı çalışıyorum?
* Kontrol edilemeyen cinsel davranışlar neticesinde kendisine ve çevresindeki kişilere zarar verebileceğini hisseden kişiler mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.
Nemfomani tedavisi, psikoterapi ve ilaç tedavisini içerebilir. En etkili psikoterapi türleri genellikle grup terapisi, aile terapisi, çift terapisi, psikodinamik psikoterapi (daha fazla öz farkındalığı vurgular) ve bilişsel-davranışçı terapidir. Nemfomanisi olan kişilerin cinsel yolla bulaşan her türlü hastalığa yakalanma riski daha yüksektir. Bu risk durumu da tedavide dikkate alınması gereken bir husustur.
Nemfomani tedavisi kullanılacak ilaçlar psikiyatrist onayıyla, diğer kompulsif bozukluklar için kullanılan ilaçlara benzer şekilde antidepresanlar, anksiyetolitik veya antipsikotik ilaçları içerebilir.