Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ın İsrail atağında öldürülmesinin akabinde, dünya kamuoyu Hizbullah, İran, İsrail ve genel olarak Ortadoğu’da bir sonraki adımın ne olacağını merak ediyor. Nasrallah’ın vefatının bölgedeki tansiyonu arttırarak İran ve ABD’yi karşı karşıya getirecek yıkıcı bir savaşı tetiklemesi tasalarının gölgesinde İsrail’in en büyük destekçisi ABD ve memleketler arası kamuoyu ateşkes davetlerini yineliyor. Uzmanlar tarafların bir sonraki atılımının ne olacağı konusunda farklı görüşler beyan etse de hâkim görüş, çatışmaların genel seyrini değiştirecek bir gelişmenin olmayacağı tarafında.
HİZBULLAH NE YAPACAK
Lideri öldürülen, komuta yapısı büyük ölçüde ortadan kaldırılan, bağlantı ağı ziyan gören, silah depoları imha edilen Hizbullah’ın bundan sonra ne yapacağı merak konusu. BBC’ye konuşan Ortadoğu güvenlik analisti Muhammed El-Başa, “Nasrallah’ın kaybı değerli sonuçlar doğuracak, potansiyel olarak kümesi istikrarsızlaştıracak ve kısa vadede siyasi ve askeri stratejilerini değiştirecek. Lakin örgütün apansız pes edip İsrail’le masaya oturmasını beklemek yersiz” yorumunu yaptı. Uzmanlar kümenin hâlâ binlerce savaşçısı ve kıymetli ölçüde füze cephaneliği olduğuna dikkat çekiyor. Nasrallah’ın mevti sonrası “savaşa devam edecekleri” bildirisini veren kümenin, Tel Aviv’e kadar ulaşabilecek uzun menzilli ve hassas güdümlü füzeleri oluşan baskı ortamında artık kullanmak isteyebileceği bedellendiriliyor.
İRAN CEVAP VERECEK Mİ
Hizbullah’ın en büyük destekçisi olan İran’da Nasrallah’ın öldürülmesine nasıl cevap verileceği konusunda fikir ayrılıkları kelam konusu. Temmuz ayında Tahran’da öldürülen İsmail Haniye için İsrail’e misilleme yemini etmesine karşın şu ana kadar bir atakta bulunmayan İran idaresinin, Nasrallah sonrasında da emsal tavrı sürdürmesi muhtemel. Fakat muhafazakâr isimlerin İsrail’e güçlü bir karşılık verilmesi için baskı yaptığı belirtiliyor. Son periyotta Batı ile bağları onarmaya yönelik iletiler veren reformist Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ise itidal daveti yapıyor. Pezeşkiyan’a nazaran İsrail’e caydırıcı karşılık verilmesi, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun savaşı genişletmek için kurduğu bir tuzağa düşmek manasına gelecek. Öte yandan İran’ın rastgele bir karşılık vermeden süreci geçirmesinin bölgedeki ortakları nezdinde Tahran’ın güvenilirliği ve prestijini önemli manada zedeleyeceği yorumları yapılıyor.
İSRAİL’İN PLANI NE
En yakın müttefiki ABD’nin ateşkes davetinden sırf bir gün sonra Nasrallah’ı ortadan kaldıran ve Lübnan’a yönelik taarruzlarını aralıksız sürdüren İsrail’in geri adım atması muhtemel görülmüyor. Fakat Tel Aviv idaresinin ne kadar ileri gideceğine dair soru işaretleri var. Hizbullah tehdidinin ortadan kaldırılmasına yönelik İsrail siyaseti ve kamuoyunda büyük oranda fikir birliği olduğuna işaret eden analistler, Netanyahu’nun Nasrallah’ın öldürülmesi sonrası ülke içindeki pozisyonunu sağlamlaştırabileceği ve kendisine takviyenin artabileceği görüşünde. Bu nedenle İsrail’in Hizbullah üzerindeki askeri baskıyı arttırması ve Lübnan’ın güneyine yönelik bir kara harekâtı düzenlemesi en mümkün senaryo.