Mevsimsel duygudurum bozukluğunun çoklukla kasım ayında güneş ışınlarındaki azalmayla başlayıp aralık-şubat ayları ortasında şiddetlendiğini söyleyen Klinik Psikolog Nida Biçen, “Mevsimsel depresyonu öbür depresyon çeşitlerinden ayıran en temel belirti kişinin semptomları yalnızca mevsim geçişlerinde ve daima birebir mevsim devrinde yaşamasıdır. İskandinav ülkeleri üzere kuzey ülkelere gidildikçe mevsimsel duygudurum bozukluğunun görülme oranı artmaktadır.
Kış aylarında gündüzlerin daha kısa gecelerin daha uzun olması melatonin hormonunun karanlığa bağlı olarak daha fazla salgılanmasına sebep olur. Melatonin hormonu verimli bir uyku için de kıymetli bir hormondur. Karanlıkla birlikte bu hormon artışı uyku haliyle doğal bir sakinleştirici özelliği taşır. Ancak kış aylarında gün içindeki karanlık, puslu havalar da melatonin salgılanımını arttırdığından şahıslar kendilerini daha uykulu ve bitkin hissedebilirler. Bu durum gün içinde ruhsal durumumuzu etkileyebilmektedir.
Yaz aylarında ise günler daha uzun olduğundan melatonin ölçüsü azalır ve serotonin artışı gözlemlenir. Bundan kaynaklı kendimizi daha keyifli ve enerjik hissederiz. Mevsimsel duygudurum bozukluğunda kalıtımsal etkenler ve gerilim başka meydana getirici faktörlerdir” dedi.
DEPRESYONUN YAN ETKİLERİ
Biçen, mevsimsel duygudurum bozukluğunun bireylerde uyku bozuklukları, iştah değişimleri, kilo alımı, odaklanma sorunu, öfke problemleri, çabuk yorulma, güç kaybı, değersizlik hissi, isteksizlik, kaygı, intihar kanıları üzere semptomlarının görülebildiğini de söyledi.
MEVSİMSEL VE MAJÖR FARKI
Biçen, “Bu duygudurum bozukluğu majör depresyon belirtileri ile benzerlik göstermektedir. Mevsimsel duygudurum bozukluğu, majör depresyondan yaşanan mevsimin bitmesiyle birlikte sorunun son bulması açısından ayrışmaktadır. Bu durumla çaba eden bireylerde fonksiyonellik kaybı başladığı, hayat kalitesinin bozulduğu noktada profesyonel yardım almak kıymetlidir.
Psikoterapi yahut ilaç takviyesi bu durumun tahlilinde en tesirli ve kolay ulaşılabilir tedavi seçenekleridir. Yapılan araştırmalar fototerapinin de (ışık tedavisi) mevsimsel duygudurum bozukluğunun tedavisinde başarılı olduğunu göstermektedir. Fototerapinin uzman eşliğinde, büsbütün bireye uygun olacak formda uygulanması önemlidir” diye konuştu.
Kış periyodunda mevsimsel duygudurum bozukluğundan korunmak için tekliflerde de bulunan Biçen, “Gün ışığında hafif tempolu, kişinin fizyolojik sıhhatine uygun idmanlar yapmak. Gün ışığının daha fazla olduğu saatlerde kişinin işlerini dış bir alanda yapması. Meskende olunması gereken durumlarda bilhassa sabah ve öğlen saatlerinde perdeler açık, meskene güneş girecek biçimde camları açmak. Daha çok protein, vitamin yüklü beslenme sistemi oluşturma. Meskende ya da günlük yaşantıda baharı anımsatan renklere, çiçeklere yer vermek. Sevdiğimiz bireylerle daha fazla vakit geçirmek, keyifli aktiviteler oluşturmak. Boş vakitlerde keyif veren bir hobi edinmek bireylere âlâ gelmektedir” biçiminde konuştu.