Kalyon Enerji’nin Konya Karapınar’daki Kalyon Karapınar Güneş Gücü Santrali (GES) bünyesinde yer alan SCADA İdare Denetim Binası, 17. Dünya Mimarlık Şenliği’nde (WAF) “En Âlâ Yapı” mükafatını kazanarak memleketler arası alandaki mükafatlarına bir yenisini ekledi. Bu itibarlı ödül, dünya çapında mimarlık projelerinin yarıştığı WAF’da, güç, lojistik ve üretim kategorilerindeki en ilham verici projelerden biri olarak seçilen Kalyon Karapınar GES SCADA binasına verildi.
6 Kasım 2024’te Singapur’da düzenlenen merasimde, Zaha Hadid Architects, WOHA, Renzo Piano Building Workshop, MVRDV, Tadao Ando Architect & Associates, Kohn Pederson Fox ve Nikken Sekkei üzere dünyanın en tanınmış mimarlık ofislerinin projeleri de yer aldı. Kalyon Karapınar GES SCADA Binası, bu isimlerin projeleriyle kıyaslanarak “En Âlâ Yapı” mükafatını kazandı.
Bina, ekim ayında Türk Hür Mimarlar Derneği (TürkSMD) tarafından iki yılda bir verilen Mimarlık Ödülleri’nde de “Yapı Ödülü”ne layık görülmüştü. Ayrıyeten, memleketler arası bir başka itibarlı yarış olan Dezeen Awards 2024’te ‘Altyapı ve Ulaşım Projeleri’ kategorisinde de kısa listeye girdi.
Avrupa’nın en büyük, dünyanın ise sayılı büyüklükteki güneş gücü santrali olan Kalyon Karapınar GES, 3,5 milyon güneş paneli ile 20 milyon metrekarelik bir alana yayılmakta. Bu dev santral, yıllık olarak 2 milyon kişinin evsel elektrik muhtaçlığını karşılamakta ve 1,7 milyon ton fosil yakıt ve karbon emisyonunu önlemektedir.
Santralin merkezinde bulunan SCADA İdare Denetim Binası, sırf sembolik bir yapı değil, tıpkı vakitte birçok fonksiyonu bir ortada sunan sürdürülebilir bir merkezdir. Bina, mimari açıdan çağdaş ve estetik bir dizayna sahipken, işlevsel olarak da yenilikçi bir yapıdır.
SCADA BİNASININ HİKAYESİ
Kalyon Karapınar GES SCADA Binası, 2020 yılında düzenlenen bir mimari proje müsabakasında 58 farklı proje ortasından seçilerek inşa edilmiştir. Yarışın emeli, yenilenebilir güç ve sürdürülebilir dizaynlar konusunda yaratıcı, işlevsel ve estetik yaklaşımlar geliştiren projeleri ödüllendirmekti. Karapınar GES SCADA Binası, bu yarışta birincilik mükafatını kazanan “Vaha” isimli projeyle hayata geçirilmiştir.
Bina, güneş panellerinden 40 metre uzakta ve birebir doğrultuda yer alacak formda tasarlanmıştır, bu sayede panellere gölge düşürmeden fonksiyonelliği artırmıştır. 2700 metrekare kapalı alan ve 3000 metrekarelik bir avluya sahip olan bina, Kalyon Karapınar GES’in kalbinde yer alıyor. Ayrıyeten, binanın tasarımı, bölgedeki kurak iklime karşı sürdürülebilir bir hayat alanı yaratmak hedefiyle “Vaha” konseptiyle şekillendirilmiştir.
SCADA binası, bölgenin kurak yapısına zıt olarak, dört mevsim boyunca canlı kalan endemik bitkilerle donatılmış bir avluya ve seyir terasına sahiptir. Yapının dış cephesinde kullanılan 7200 paslanmaz çelik yansıtıcı panel, güneş ışınlarını yansıtarak iç yerlerde doğal gölgeleme sağlar. Bu tasarım, binanın ısıtma ve soğutma sistemlerinin verimliliğini artırır ve güç tasarrufu sağlar.
Ayrıca, SCADA binası bilim insanlarının bir ortaya gelip güç alanındaki yenilikleri tartışabilecekleri, konferansların ve bilimsel oturumların düzenlendiği bir merkez olarak da hizmet vermektedir. Binada yer alan eğitim ve araştırma alanları, öğrencilere ve uzmanlara sürdürülebilir güç sistemleri hakkında derinlemesine bilgi edinme fırsatı sunar.