Milyonları ilgilendiren 3600 ek gösterge düzenlemesinide sona gelindi. Düzenleme Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğa
Hazırlanan teknik çalışmada, mevcut durumda 2200 ek gösterge alan ünvan gruplarının 3000’e 3000 ek gösterge alan unvan gruplarının 3600’e, 3600 ve daha üst ek gösterge alanların da belli oranda yükseltileceği öngörülüyor.
Bloomberg HT’den Olcay Büyüktaş’ın haberine göre yapılması öngörülen bu düzenleme ile tüm ünvan gruplarına ek gösterge artışı yapılması planlanıyor. Büro Emekçileri Sendikası (BES) Başkanı Bahadır Bedercioğlu, emekli aylığı ve ikramiye hesaplamasındaki farklı parametrelerin farklı sonuçlar doğurabileceğine dikkat çekiyor.
Mevcut durumda 3000 ek göstergeli öğretmen, hemşire, din görevlisi, polis ve diğer idareciler 30 yıllık hizmetleri karşılığında 5 bin 625 TL civarı emekli aylığı ve 202 bin 908 TL emekli İkramiyesi alırken, 3600 ek göstergeye yükseltilmeleriyle maaşları, bin 234 TL artışla 6 bin 861 liraya, emekli ikramiyeleri de 44 bin 500 lira artışla 247 bin 407 liraya çıkacak. 2200 ek gösterge alan örneğin şube müdürleri 3000’e yükseltildiğinde özel hizmet aylığı yüzdesi 85’te kalacak, yalnızca ek gösterge aylığında 155 TL, emekli ikramiyelerinde ise 5 bin 650 lira artış olacak.
Kritik unsur: Özel hizmet aylığı yüzdesi
Maaşları etkileyen en önemli faktörlerden biri özel hizmet aylığı olarak ortaya çıkıyor.
Özel hizmet aylığı yüzdesi tablosundaki oranlara göre hesaplanan bu kalemdeki en bariz farklılık 3000 ile 3600 ek gösterge arasında göze çarpıyor. Diğer oranlar (Örneğin 3600 ila 4800 arası 20 puan) birbirine yakın ve anlamlı iken 3000 – 3600 ek gösterge arasında (yüzde 85 – yüzde 145 yani 60 puan) ciddi bir makas bulunuyor.
Bu nedenle yeni bir düzenlemeye muhtaç ve ek gösterge çalışmasının bu şekilde çıkarılması halinde yeni mağduriyetleri beraberinde getireceği vurgulanıyor.
Maaş dengesi riski
Bununla birlikte daire başkanı ve kariyer uzmanları 2000+8000 makam/görev tazminatı alırken yönetici oldukları halde şube müdürleri ve diğer yöneticiler bu tazminatlardan yoksun bırakılmış durumda. Bu da gerek görev aylıklarında ve gerekse emekli aylıklarında görev/sorumluluk/maaş dengesi açısından adaletsizlik yaratıyor.
Örneğin 30 yıllık bir şube müdürü veya diğer müdürler 10 bin TL civarı görev aylığı, 5 bin 470 TL emekli maaşı alıyor iken, daire başkanları ve kariyer uzmanları yaklaşık 15-17 bin TL civarı görev aylığı ve 9 bin 400 TL emekli aylığı alıyor.
Bu farklılık 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname öncesinde 600 TL civarı iken, kararname sonrasında bu sayılan unvanlara 3600 ek gösterge ve 2000/8000 makam-görev tazminatı verilmesiyle ortaya çıkmış durumda. Müdürler ise 2200 ek göstergede bırakılmış, makam-görev tazminatı ise verilmemiş durumda.
Kurumlar arasında farklılıklar var
Memurlar, 3600 ek gösterge düzenlemesinde vaat edilen dört meslek grubu dışında da kapsamı daha geniş bir ek gösterge düzenlemesi bekliyor. Zira, kamuda yaşanan başka ek gösterge adaletsizlikleri de söz konusu. Bunların büyük kısmı kurumlar arasındaki farklılıklardan kaynaklanıyor.
Örneğin TBMM, TRT, Cumhurbaşkanlığı, RTÜK, Türk Akreditasyon Kurumu, Rekabet Kurumu gibi kurumlar kendi yasalarıyla ayrıcalıklı sayılmış durumda. Buralarda çalışanlarla diğer kurumlarda aynı kadro ve ünvanlarda çalışanlar arasında da büyük farklılıklar yaşanıyor. SGK da çalışan bir tekniker 2200 ek göstergeden yararlanırken, TRT’de 3800 ek göstergeden yararlanıyor.
Farklı yasaya tabi olanlar var
Devlet memurlarının aylık bağlama hesaplamaları da ikiye ayrılmış durumda. 1 Ekim 2008 öncesi işe başlayanlar ile bu tarihten sonrası işe başlayanlar farklı kanunlara tabiler. 1 Ekim 2008 öncesi işe başlayanların işlemleri 5434 sayılı Emekli sandığı Kanunu’na göre yapılıyorken, belirtilen tarihten sonra işe başlayanların iş ve işlemleri 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümlerine göre yapılıyor.
5510 sayılı yasata tabi olanların emekli aylığı hesabında ek gösterge kullanılmıyor. Prime esas kazanç üzerinden emekli aylığı hesabı yapılıyor. Yasada emekli ikramiyesi de olmadığından eklenen geçici madde ile Emekli Sandığı Kanunu’na atıfta bulunularak emekli ikramiyesi hesaplanıp ödemesi yapılıyor.
1 Ekim 2008 sonrası işe girenler yaklaşık olarak kamuda 14 yıldır çalışıyor ve sayılarının 1-1,5 milyon civarında olduğu tahmin ediliyor. Düzenlemenin bu çalışan kesimi de kapsaması talep ediliyor.