WikiLeaks’in kurucusu Julian Assange‘la iş birliği yapan 5 medya kuruluşu, basın özgürlüğünü baltaladığı gerekçesiyle ABD’ye “Assange’a yönelik suçlamaları geri çekmesi” davetinde bulundu.
Mektupta, “Yayıncılık cürüm değildir” görüşünü paylaşan medya kuruluşları, Assange’a yönelik suçlamaların medya özgürlüğüne direkt bir akın olduğunu belirtti.
Ayrıca, mektupta, “Kamu faydası için gerekli olduğunda hassas bilgilerin elde edilmesi ve ifşa edilmesi, gazetecilerin günlük çalışmalarının temel bir modülüdür. Bu iş kriminalize edilirse, kamusal telaffuzumuz ve demokrasilerimiz değerli ölçüde zayıflar” sözlerine yer verildi.
The Guardian, Le Monde, Der Spiegel, El Pais ve New York Times, 28 Ekim 2010’da Julian Assange’ın ele geçirip sızdırdığı 251 bin belgeyi alıntılayarak “Cablegate” ismi altında yayınlamıştı.
O devir ABD’li asker Chelsea Manning tarafından WikiLeaks’e sızdırılan dokümanlar, dünya çapında ABD diplomasisinin iç işleyişini açığa çıkarmıştı.
Assange’ın dava süreci
Julian Assange’ın kurduğu WikiLeaks, 2010’da ortalarında ABD’nin Irak ve Afganistan’da işlediği cürümleri da delillendiren çok sayıda bâtın belgeyi yayımlamıştı.
ABD’nin casuslukla suçladığı ve iadesini istediği Assange, hakkında tecavüz ve cinsel taciz suçlamalarıyla açılan davalar için İsveç’e iadesi gündemdeyken, Haziran 2012’de Ekvador’un Londra Büyükelçiliğine sığınmıştı.
Assange, Ekvador’un Londra Büyükelçiliğinden 11 Nisan 2019’da çıkarılarak gözaltına alınmış ve “kefaletle hür bırakılma kaidelerini ihlal etmekten” tutuklanarak Londra’daki Belmarsh Hapishanesi’ne konulmuştu.
Mahkeme, Assange’ı bu cürümden 50 hafta mahpusa mahkum etmişti. 50 haftalık cezasını dolduran Assange’ın iade talebi çerçevesinde tutuklu kalmasına karar verilmişti.
Duruşmaların akabinde 4 Ocak 2021’de Assange’ın intihar riskinin yüksek olduğu ve ABD hapishanesinde özel idari tedbirlere tabi tutulacağı, bilhassa de istihbarat topluluğunun kendisine düşman olması nedeniyle “gerçek bir risk altında” olduğu gerekçesiyle ABD’nin iade talebi reddedilmişti. ABD ise karara itiraz etmişti.
ABD, temyizi kazanabilmek için WikiLeaks kurucusunun yüksek güvenlikli hapishanelerde tutulmayacağı ve mahpus cezasını ülkesi Avustralya’da çekebileceği taahhüdünde bulunmuştu.
Savunma takımı ise CIA’in, Assange’ı Ekvador’un Londra Büyükelçiliğinde saklandığı sırada kaçırma ve öldürme planı yaptığına ait haberleri destek göstererek can güvenliğine vurgu yapmıştı.
10 Aralık 2021’de Yüksek Mahkeme, verilen teminatları kâfi bularak alt mahkemenin kararını bozmuş ve Assange’ın ABD’ye iade edilebileceğine hükmetmişti. Bunun üzerine Assange’ın savunma takımı, davayı Yargıtaya taşımak için Yüksek Mahkemeye müsaade müracaatında bulunmuştu.
Yargıtay da 14 Mart’ta verdiği kararla Assange’ın ABD’ye iade edilebileceği istikametindeki karara itirazını reddetmişti.
20 Nisan’da da Westminster Sulh Ceza Mahkemesinin iadeye hükmetmesiyle husus son karar için İçişleri Bakanı Priti Patel‘in önüne gitmişti.
Patel, 17 Haziran’da Assange’ın ABD’ye iade edilmesi kararını imzalamış, Assange’ın avukatları da 1 Temmuz’da karara ait Yüksek Mahkemeye itiraz müracaatında bulunmuştu.