İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun avukatları Prof. Adem Sözüer ve Mehmet Pehlivan, İBB Saraçhane Başkanlık Binası’nda diploma soruşturmasıyla ilgili basın toplantısı düzenliyor.
‘Resmi dokümanda sahtecilik’ hatasından başlatılan soruşturma kapsamında 26 Şubat’ta söze çağrılan fakat mazeret sunarak 5 Mart’ta söz vereceği duyurulan İmamoğlu’nun avukatları, toplantıda diploma argümanlarına ait yeni evraklar sundu.
‘OLAN DİPLOMA’
‘Olan Diploma’ başlığıyla düzenlenen toplantıda birinci kelamı, 2005’te yürürlüğe giren Türk Ceza Kanunu’nun mimarlarından Prof. Adem Sözüer aldı. İmamoğlu’nun geçiş yaptığı 1990 yılında çalışkan öğrencilerin imtihansız geçiş hakkı olduğunu ve Yükseköğretim Kurumu’nun (YÖK) okulu tanımadığına ait bir yazısı olmadığına değinen Prof. Sözüer “Nasıl oluyor da bir ceza soruşturması yapılıyor” sözlerini kullandı. “Benden ve Prof. İzzet Özgenç’ten mütalaa istendi lakin biz bu ceza yargılamasında ne mütalaa vereceğiz” diyen Sözüer’in akabinde İmamoğlu’nun ferdî avukatı Mehmet Pehlivan kelam aldı.
KRİTERLERE UYGUN
İstanbul Üniversitesi’nin 1990 yılının ağustos ayında ilan açtığını ve İmamoğlu’nun 29 Ağustos’ta müracaat yaptığını belirten Pehlivan, 60 puanlık not ortalaması kriterini de 62.5 puanla yerine getirdiğini belirtti.
İMAMOĞLU TEK DEĞİL 51 KİŞİ VAR
İstanbul Üniversitesi’nin sırf İmamoğlu için değil toplamda 51 kişi için kabul kararı verdiğine değinen avukat Pehlivan, “Tartışma basında geçersiz diplomasıyla başladı lakin daha sonra geçişin yöntemsiz olduğuna karar verildi” dedi. İmamoğlu’nun Girne’de mühendislik fakültesinde değil işletme fakültesinde okuduğunu söyleyen Pehlivan, “Puanı yetmediği halde yatay geçiş yaptığı tezi var. Kriterler ortasında ÖYS puanı yer almıyor” diyen Pehlivan, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan YÖK raporunu da açıkladı.
‘YÖK KARARINI İDDİA ETMESİ Mİ BEKLENİYOR’
YÖK raporunda yer alan Girne Amerikan Üniversitesi’nin tanınmamasına ait kararın, geçişten 14 ay sonra olduğunu belirten avukat Pehlivan, “Başvuru tarihinde tanıma ve denkliğe ait bir düzenleme bulunmuyor. İmamoğlu’nun YÖK kararını kestirim etmesi mi bekleniyor?” diye konuştu.
‘CEZA HUKUKU AÇISINDAN DA YÖNETİM HUKUKU AÇISINDAN DA SORUN YOK’
Prof. Sözüer, avukat Pehlivan’ın akabinde tekrar kelam aldı. Ekrem İmamoğlu’nun söze davet kâğıdında hangi cürümden söz vermesi gerektiğinin belirtmediğini söyleyen Sözüer, “Ekrem İmamoğlu’nun ne ceza hukuku ne de yönetim hukuku açısından bir sorunu yok” diye konuştu.
RAPOR ADAYLIKTAN EVVEL SORUŞTURMA ADAYLIKTAN SONRA
Gazete Duvar’ın sorusu üzerine avukat Mehmet Pehlivan, İmamoğlu’nun adaylık müracaatından 1 gün sonra 22 Şubat’ta soruşturmanın başlatıldığını duyurduğumu belirterek, YÖK raporunun 17 Şubat’ta başsavcılığa sunulduğunu söyledi.
Avukat Mehmet Pehlivan’ın açıklamasından başlıklar şöyle:
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun üniversite diplomasıyla ilgili tartışmalar ve manipülatif haberler aslında bugünün konusu değil. Yani yeni değil. Bu bahis birinci olarak 31 Mart 2019’daki seçimlerde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığını kazanmasıyla başlıyor. Bugün yeni bir tartışma üzere ısıtılıp ısrarla kamuoyu gündemine sokulan bu mevzu, sokulan bu bahis siyasi saiklerle YÖK’ün devreye sokulduğunu düşündüğümüz bir duruma evrilmiştir.
İMAMOĞLU’NA ÖZEL BİR UYGULAMA YOK: Bugün Sayın İmamoğlu’nun yükseköğretim sürecindeki tüm süreçlerinin yasaya uygun olduğunu gösteren süreci resmi evraklarla size anlatacağız. İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu 5 Eylül 1988’de Girne Amerikan Üniversitesi İngilizce İşletme Kısmı’na giriyor. Sayın İmamoğlu bu üniversitede bir yıl hazırlık, bir yıl da İngilizce İşletme Kısmı’nın birinci sınıfını okuyor. Sayın Ekrem İmamoğlu ne oldu da Girne’den İstanbul Üniversitesi’ne geçiş yaptı? Bazılarının tez ettiği üzere bu şahsa özel yani torpilli bir geçiş miydi? Bu sorunun gerçek karşılığı çok aleni. Sayın İmamoğlu’na burada yapılan özel bir uygulama yok. Tersine, isteyen ve kaideleri taşıyan herkes geçiş yapabilsin diye İstanbul Üniversitesi 30 Temmuz 1990’da Milliyet Gazetesi’ne ilan veriyor. İlanda şöyle diyor: “Yükseköğretim Kurumları Ortasında Ön Lisans ve Lisans Seviyesinde Yatay Geçiş Asıllarına Ait Yönetmelik kararları uyarınca, Üniversitemiz eğitim programlarına 1990-1991 eğitim-öğretim yılında yatay geçiş yoluyla kabul edilecek öğrencilerde aranılacak nitelikler, gerekli evraklar, son müracaat tarihi ve kontenjanlar aşağıda gösterilmiştir.”
ŞARTLARI KARŞILADI: Bu ilanda İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi de bulunuyor. Bu ilanı gören Sayın Ekrem İmamoğlu ailesi ve iş hayatı İstanbul’da olduğu için bu yatay geçişten faydalanmak istiyor ve müracaatını yapıyor. Artık bundan sonra bakmamız gereken Sayın İmamoğlu’nun eğitim başarısı ve durumunun üniversitenin ilanda verdiği kriterleri karşılayıp karşılamadığıdır. Birinci kriter, müracaatın 14 Eylül 1990 tarihine kadar yapılması. müracaat tarihi 29 Ağustos 1990. Yani birinci kriter tutuyor. İkinci kriter, öğrencinin okuduğu ve ayrılacağı kurumdaki bütün imtihanlarını başarmış olması. Gördüğünüz bu 6 sayfalık transkripte Sayın İmamoğlu’nun tüm derslerinden başarılı olduğu ve geçtiği belirtiliyor. Yani üniversitenin aradığı ikinci kriter de tamamlanmış. Üçüncü kriter de not ortalaması durumu. Not ortalamasının en az 60 olması gerekiyor. Evrakta yazdığı üzere Ekrem İmamoğlu 1988 güz periyodunda girip 1990 yılı yaz devrinde ayrıldığı okulundaki not ortalaması 4 üzerinden 2,5. Yani Türkiye sisteminde 100 üzerinden 62,5 not ortalamasına sahiptir. Bu değerli. Zira kimi gazeteciler ısrarla yatay geçiş koşullarında İmamoğlu’nun 60 puanlık barajı tutturamadığını, 59 puanda kaldığını sav etmiştir. Bu resmi evrakta da görüldüğü üzere Sayın İmamoğlu’nun yatay geçiş sırasında not ortalaması 62,5’tur. Yani müracaat için yasal mevzuatta gerekli her kriteri yerine getirilmiş durumda.
TÜM ÜNİVERSİTELERE GEÇİŞTE BİREBİR: Pekala İstanbul Üniversitesi bu kriterleri kendi kendine mi belirliyor? Hayır. Bu kriterleri 1982 yılında Resmi Gazete’de yayınlanan “Yükseköğretim Kurumları Ortasında Ön Lisans ve Lisans Seviyesinde Yatay Geçiş Temellerine Dair Yönetmelik” belirlemiş. Yani bu kriterler tüm üniversitelere geçişte tıpkı. Bu şu demek: Üniversite bu kriterleri tutturamayanlara torpil yapamaz. Birinci kısımda müracaat kriterlerinin neler olduğunu ve Sayın İmamoğlu’nun bu kriterleri, bu kriterleri yerine getirdiğini evraklarla anlattık. Yani Sayın İmamoğlu’nun yatay geçiş talebinde bulunan bir öğrenci olarak üzerine düşenleri yaptı. Artık sıra üniversitede. Başvuruyu kabul edecek mi, edilmeyecek mi? Bu karar artık üniversitenin. ekrem İmamoğlu üzere yatay geçiş talebinde bulunan öğrencinin, 51 öğrencinin durumuna o tarihte karar verecek tek merci yasal mevzuat gereği fakültenin idare konseyi. Bu yetkinin yalnızca fakültede olduğu 1908, 1982 tarihli yönetmeliğin 2. hususunda açıkça yazılmış. Hasebiyle İstanbul Üniversitesi İngilizce İşletme Kısmı’na yatay geçiş yapmak isteyen 51 öğrencinin belgesi bu idare kurulunca inceleniyor ve karara bağlanıyor.
Başvurular üzerine birinci olarak fakültede yatay geçiş kurulu kuruluyor. Bu kurul yatay geçiş müracaatlarını ön inceleme yaparak idare şurasına altlık hazırlıyor. Yatay Geçiş Komitesi’nin Sayın İmamoğlu ile ilgili verdiği kararda da gördüğünüz üzere kurul oy birliğiyle yatay geçişin kabulünü idare heyetine öneriyor. Daha sonra 12 Eylül 1990 günü İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İdare Konseyi toplanıyor. Toplantı sonucu zabıt altına alınıyor ve İmamoğlu’nun da bulunduğu öğrencilerin yatay geçişi onaylanıyor. Yani daha evvel belirttiğimiz üzere yatay geçişe onay verme yetkisi tek yetkili makam olan Fakülte İdare Konseyi’nin kararıyla İmamoğlu’nun geçişi onaylanıyor ve resmiyet kazanıyor. Tam burada dikkatinizi çekmek istiyorum. İstanbul Üniversitesi rektörü yahut rastgele bir dekanı değil karar veren. Her üniversite üzere İstanbul Üniversitesi’nin de bu bahiste kurduğu Yatay Geçiş Komitesi ön incelemesi üzerine kararı yönetim kurulu vermiştir.
51 KİŞİ İÇİN KARAR VERİLDİ: Tekrar bir kişi için değil, tam 51 kişi için bu kararı veriyor. Zira bu ilana bir kişi değil, tam 51 kişi başvurmuş. Bu onayın akabinde, bu onayın akabinde da Ekrem İmamoğlu 2 Ekim 1990 tarihinde İstanbul Üniversitesi İngilizce İşletme Kısmı’na kaydını yaptırarak İstanbul Üniversiteli oluyor. İstanbul Üniversitesi İngilizce İşletme Kısmı’na 2. sınıf talebesi olarak başlıyor. Ekrem İmamoğlu’nun okul notlarını, öğrenci arkadaşlarıyla fotoğraflarını, üniversitede futbol kulübünden geçmişini bu toplantıya aktarma gereksinimi hissetmedik. Basında evvel “sahte diploma” diye başlayan tartışmaların daha sonra “diploması geçersiz değil, gerçek ancak geçişi usulsüz” argümanlarına evrildiğini gördüğümüz üzere hiç kimsenin de İmamoğlu’nun okul hayatı olmadığına dair kaygısı ya da argümanı yok.
KALECİLİK YAPTIĞINI, ARKADAŞLARI OLDUĞUNU HERKES BİLİYOR: Okul ekibinde kalecilik yaptığını da, arkadaşları olduğunu da herkes biliyor. Bu alan kimileri için gizemli olsa da İmamoğlu için o gizem burada yok. Bu yüzden bu kısma diğer evrak koymaya muhtaçlık duymadık. Gördüğünüz üzere İmamoğlu’nun diploması kadar yatay geçişi de hem gerçek hem de yasal. Tüm evraklarla bu ortaya kondu. Pekala bu vakte kadar bu mevzu hangi taraflarıyla istismar edildi? Mesela puan ortalaması istismarından bahsettik, gerçekleri açıkladık. İkinci bir istismar konusu da İmamoğlu’nun Mühendislik Fakültesi’nden İşletme Fakültesi’ne geçtiği tarafındaydı. Lakin resmi dokümanlarda de gördüğünüz üzere İmamoğlu Girne’de İngilizce İşletme okuyordu. Yani mühendislikten işletmeye geçtiği savı da hakikat değil.
‘REKTÖR İLE ÜÇ SEFER GÖRÜŞTÜ’ SAVI: Sahiden bu süreçte ismine argümanlar, bu türlü denilerek kimi kelamda bilgiler kamuoyuyla paylaşıldı. Onlardan biri de bir gazetecinin “İmamoğlu İstanbul Üniversitesi rektörü ile gece yarısı üç sefer görüştü” tezi. Argüman kılıfına saklanarak yazmak yerine İmamoğlu’ndan ya da basın danışmanından bu bilgiyi teyit etmek son derece kolaydı. Her nedense bir telefon açıp bu argüman hakikat mu diye sormak yerine birbirini hiç tanımayan iki kişinin gece yarıları buluştuğu sav edildi. Tüm bu kamuoyunu alenen yanıltmaya dönük yazılarla ve açıklamalarla ilgili de türel haklarımızı sonuna kadar kullanacağız. Bir öteki spekülasyon ise ÖSYM puanı ile ilgili.
‘PUANI TUTMUYORDU’ SAVI: Puanı tutmadığı hâlde İmamoğlu yatay geçiş yaptığı tezinde bulunanlar var. Belirtmek gerekir ki yatay geçiş müracaat koşulları ortasında ÖYS puanı ile ilgili bir kriter bulunmamaktadır. Yatay geçiş için ÖYS puanı koşulu aranmaması İmamoğlu üzere her başvuran için de geçerlidir. Yani bir istismar, bir haksızlık kelam konusu değil. Sonuçta bu yönetmeliği hazırlayan da İmamoğlu değildir. O yüzden puan tartışması abesle iştigaldir.
YÖK RAPORU NE DİYOR?: Merak edilen öteki mevzu ise YÖK tarafından İmamoğlu ile ilgili bir rapor hazırlanıp hazırlanmadığıdır. Bir rapor var. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının talebi üzerine hazırlanan YÖK raporu şunun altını çiziyor: İmamoğlu’nun yatay geçiş yaptığı periyot itibariyle yatay geçişe ait tüm kaideleri taşıdığını belirtiyor. Yani YÖK, birilerinin sav ettiği üzere “Not ortalaması yetmiyor, ÖYS puanı yetmiyor” demiyor. Tersine “Yatay geçiş koşullarını sağlıyor” diye rapor veriyor. Pekala YÖK hazırladığı raporda İmamoğlu aleyhine hangi bilgiyi ortaya koyuyor ki bu mevzuyu istismar edenler devamlı YÖK raporuna atıf yapıyor? 18 Kasım 1991 tarihli YÖK Yönetim Kurulu kararı. Bu kararda Girne Amerikan Üniversitesi’nin bağlı olduğu ABD’deki üniversitenin YÖK tarafından tanınırken Girne’deki yerleşkesinin tanınmadığı belirtiliyor. İşte istismar konusu yapılan evrak budur ve işin bam teli de tam burada kopuyor.
İMAMOĞLU’NUN BAŞVURDUĞU TARİHTE DENKLİK KELAM KONUSU DEĞİLDİ: YÖK’ün rapora sunduğu bu dokümana dair yorumumuzu paylaşmadan evvel hukukçular olarak altını çizmemiz gereken bir durum var. Bir yatay geçiş sürecinin hukuka uygun olup olmadığı geçişin yapıldığı tarihte yürürlükte olan mevzuata nazaran incelenir. Buna “geriye yürümezlik ilkesi” denir ve kozmik nitelikteki bu prensip, unsura karşıt bir kıymetlendirme yapmak kelam konusu olamaz. İmamoğlu’nun yatay geçiş müracaatı Ağustos 1990’da. Yani YÖK’ün istismar edilen bu kararından 1,5 yıl öncesinden yapılan bir müracaattır. İmamoğlu’nun yatay geçiş yaptığı devirde mevzuatta yatay geçiş için tanıma ve denklik kuralı getirilmiş değildir. Öbür bir sözle o devirde ne 2547 sayılı YÖK Kanunu’nda ne de Yatay Geçiş Yönetmeliği’nde tanıma ve denkliğe dair bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu nedenle kelam konusu müracaatın uygunluğu değerlendirilirken tanıma ve denklik açısından bir kriter, kural aranması hukuken mümkün değildir. Esasen hal bu türlü olduğu için İstanbul Üniversitesi yatay geçiş ilanında denklik ya da tanınma kriteri bulunmamaktadır.
İMAMOĞLU’NUN YÖK KARARINI KESTİRİM ETMESİ Mİ BEKLENİYOR?: Ekrem İmamoğlu ve İstanbul Üniversitesi’nin İmamoğlu’nun müracaatından 1,5 yıl sonra YÖK’ün vereceği kararı kestirim etmeleri mi bekleniyordu? Hukuk güvenliği, kural ve esasların geçmişe yürümeyeceğine dair prensipler birden karşıt yüz mü edilmeli? Bunu mu anlamalıyız? Mademki İmamoğlu’nun ve o devirde geçiş yapan birçok insanın yatay geçişi tanıma ve denklik üzerinden istismar edilmekte. O halde YÖK’ün tanıma ve denklik süreçlerinin yasal mevzuattaki karşılığını anlatalım. YÖK’ün tanıma ve denklik süreçlerinin yasal bir desteğe kavuşması lakin 14 Temmuz 1996 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan “Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Denklik Yönetmeliği” ile olmuştur. Yani YÖK’ün tanıma ve denklik kuralı İmamoğlu’nun yatay geçiş müracaatından tam 6 yıl sonra getirilmiştir. 6 yıl sonra getirilen bir kuralı geriye yürütmeyi hukukla açıklamak mümkün değildir. Bunun açıklaması siyasetin mevzusudur diye düşünüyorum. Pekala 1996 yılında yayınlanan bu yasal düzenleme öncesinde tanıma ve denklik süreçleri neye nazaran yapılmakta ve ne emelle yapılmakta? Yanıt olması açısından şunları söylemekte yarar var. Tanıma ve denklik süreçleri 25 Ağustos 1983 tarihli 83/47/531 sayılı Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararıyla kurulmuş ve rastgele bir yasal desteğe tabi olmadan süreçlerini yürüten YÖK Denklik Ünitesi’nce yapılmaktaydı.
Daha sonra 1996 tarihinde yayınlanan “Yükseköğretim Diplomaları Denklik Yönetmeliği” ile YÖK’ün tanıma ve denklik süreçleri yasal bir desteğe kavuşmuştur. Yönetmeliğin isminden da anlaşılacağı üzere YÖK Denklik Ünitesi tarafından yapılan denklik incelemesi sırf yurt dışından alınan yükseköğretim diplomalarının Türkiye’de geçerli olup olmadığına yöneliktir. Yani tanıma ve denklik yasal mevzuata kavuşsa da bu mevzuat yatay geçiş süreçlerine yönelik değildir. Alınan diplomaların tanınması ve denk sayılmasına dair bir düzenlemedir. Tekrar YÖK araştırma raporuna gelirsek, raporda “ilgili üniversitenin tanınırlığı 1993 yılında karara bağlanmış olması” halindeki sözün daha evvelki devirde tanınmadığından ötürü yatay geçiş müracaatlarının kabul edilmeyeceği sonucunu doğurmaz. Tekrar vurgulayalım; yatay geçiş müracaatının yapıldığı tarihte ortada ne tanınırlık kararının yatay geçiş için aranmasını kural koşan bir düzenleme bulunmakta ne de tanınan yahut tanınmayan üniversitelerin listelendiği bir karar bulunmaktadır. Hal böyleyken araştırma raporunda güya müracaat yapıldığı tarihte YÖK’ün bu tarafta bir düzenlemesi yahut tespiti varmış üzere yorum yapılması son derece yanlıştır. Bir defa daha vurgulamak gerekir ki İstanbul Üniversitesi’nin 1990 tarihli yatay geçiş süreçleri sırasında Girne Amerikan Üniversitesi’nin tanınmadığına dair bir karar yoktur. O halde tanınırlık kuralının aranması mümkün değildir.
YATAY GEÇİŞ SÜRECİ O TARİHTE YÜRÜRLÜKTE OLAN DÜZENLEMEYE NAZARAN TETKİK EDİLMELİ: Ayrıyeten açık kaynaklardan tespit edildiği üzere müracaatın yapıldığı periyotta Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından Girne Amerikan Üniversitesi tahsil dokümanları Türk vatandaşlarının askerlik tecil süreçlerinde kabul edilmesi de Girne Amerikan Üniversitesi’nin muadil eğitim programı olduğunu ispatlayan ögelerden biridir. Aksi halde Ekrem İmamoğlu’nun Türk Silahlı Kuvvetleri’nin, 100 yıllık tarihi olan İstanbul Üniversitesi’nin ve milletlerarası eğitim veren, Girne Amerikan’ın da içinde olduğu bir tertibi bir ortaya getirerek sahtecilik yaptığı fikri daha mı inandırıcı? Bu türlü saçma bir iddiayı akıl ve mantıkla açıklayabilecek hiç kimse yoktur. Sonuç olarak tekrar etmek gerekirse, Ekrem İmamoğlu’nun yatay geçiş sürecinin hukuka uygunluğu araştırma raporunda yapılmaya çalışıldığının bilakis yatay geçiş tarihinde yürürlükte olan yasal düzenlemelere nazaran tetkik edilmelidir. Müracaat yapılan tarihte yatay geçiş müracaatları, yönetmelikte belirlenen kurallar uyarınca, fakülte idare şuraları tarafından kıymetlendirilmektedir. Ekrem İmamoğlu yönetmelikteki tüm koşulları karşılamış olduğu için, fakülte yönetim kurulu ve kurul kararı uyarınca üniversiteye kaydı yapılmıştır. Bahis bundan ibarettir.