Milliyet.com.tr/ÖZEL Yeni devir minimum fiyat için nefesler tutuldu. Emekçi, patron ve hükümet temsilcilerinden oluşan Minimum Fiyat Tespit Komisyonu’nun bu hafta 4. toplantısını yaparak yeni taban fiyatlı belirlemesi bekleniyor.
19 Aralık’taki üçüncü toplantıda da sayının söylem edilmemesinin ardından TÜRK-İŞ Genel Başkanı Ergün Atalay ilk teklifi yapan taraf olmuştu. Ergün Atalay, “Asgari fiyatlı emekçiler olarak teklifimiz %45 enflasyon üzerinden refah hissesi eklenerek %20 refah hissesi ile 29.583 TL. Sayı bu, verirlerse imza atarız vermezlerse orada olmayız” tabirlerini kullanmıştı.
‘YÜZDE 74’LÜK ARTIŞ PAZARLIK BAŞLANGICI OLUR’
Peki TÜRK-İŞ’in minimum fiyat beklentisi gerçekçi mi? Patronlar hangi sayı üzerinden pazarlığa başlayacak? Kuruldan çıkacak karara az da olsa ek bir refah hissesi eklentisi mümkün mü? Yeni minimum fiyat ne kadar olur?
Konuyla ilgili tüm merak edilenleri milliyet.com.tr’ye açıklayan Toplumsal Güvenlik Müşaviri Emin Yılmaz şu sözleri kullandı: “Asgari fiyat kurul tarafından pazarlık tarzı belirlenmektedir. Hasebiyle birinci üç toplantıda personel tarafı, patron tarafından sayı talep etti. Toplantılarda TÜİK ve Maliye Bakanlığı tarafından ilgili dönemlere ilişkin mali bilgiler bu masada oldu. Patron bölümünden teklif edilen bir sayı olmayınca üçüncü toplantı sonrası TÜRK-İŞ Başkanı Ergün Atalay vasıtasıyla bu yılki enflasyon oranı %45 ve üzerine %20 oranında refah hissesi talep edildi.
Rakamsal tabir ile %74 oranında artışla yeni minimum fiyat beklentilerini 29.583 TL olarak basına duyurdular. Bence bu, pazarlık başlangıcı olarak nitelendirilebilir.
‘İŞVERENE MALİYETİ 41 BİN 330 TL’
Hesaplamalarım doğrultusunda belirtilen 29.583 TL net fiyatın brüt sayısı 34.804 TL’ye, patrona maliyeti ise 41.330TL’ye tekabül etmektedir.
TÜRK-İŞ’İN SAYISI SONRASI PATRON NE TEKLİF EDER?
Masada olan personel bölümünün sayısı diret olarak kamuoyuna yapıldı. Patron cephesinde ise daha evvel MÜSİAD %25 olarak tek telaffuzda bulunan taraf oldu. Bunu destekleyen İTO ve TÜSİAD üzere kurumların da mevcut olduğunu söyleyebiliriz.
İşveren tarafının %25’lik farkı masada bulunduracağı kanaatindeyim. Geçtiğimiz iki aylık müddette memleketler arası kredi derecelendirme şirketleri, yabancı sermayeli bankalar hatta IMF ülkemizdeki iktisat idaresine tavsiye niteliğinde bu sayısı sunmuşlardı. Hatta azamî %30 ve üzeri bir artışın enflasyonu tetikleyebileceğine dair ikazlarda bulunmuşlardı.
4. TOPLANTIDA TARAFLAR UZLAŞIR MI?
Asgari fiyat başlangıç fiyatıdır. Yani okuldan yeni mezun bir bireyin meslek hayatına birinci adım attığı vakit emeğinin karşılığı fiyat diye nitelendirmek lazım. Çalışan mesleğini deneyimle harmanladığı ve patrona kazandırdığı katma pahayla birlikte vakitle bu fiyatın asgariden çıkıp üst hakikat seyretmesi lazım.
Ayrıca minimum fiyat yönetmeliğinde tarif olarak, “İşçilere olağan bir çalışma günü karşılığı ödenen ve emekçinin besin, konut, giysi, sıhhat, ulaşım ve kültür üzere zarurî muhtaçlıklarını günün fiyatları üzerinden taban seviyede karşılamaya yetecek ücretidir” halinde detaylandırılmaktadır.
Öyle adil bir fiyat olması gerekli ki emekçiyi ekonomik olarak mağdur etmeyecek, patronu de bunu öderken zora sokmayacak bir pahada olması gerekli.
ASGARİ FİYATA NE KADAR ARTIRIM OLUR?
Asgari fiyatın %35 artış ile 22.952 TL ve %45 artış ile 24.652 TL ortasında tespit edileceği kanaatindeyim.
KOMİSYONUN KARARINA EK REFAH HİSSESİ EKLENTİSİ OLUR MU?
Önceki yıllardaki kurul kararlarına baktığımız vakit enflasyon verisi ve buna eklenti olarak %5 ile %10 ortasında refah hissesi verildiğini tespit edebiliyoruz. Bence içinde bulunduğumuz sıkı para siyaseti ve enflasyonla gayret sürecini de göz önünde bulundurarak taraflar ortasında uzlaşı sağlayacak tarafın hükümet kanadı olacağını düşünüyorum.
Özellikle 2016 yılından bu tarafa süreklilik arz eden ve halihazırda 700 TL olan taban fiyat takviyesi 31.12.2024 tarihinde sona ermektedir. Bunun artırılarak devamlılığının sağlanacağını düşünüyorum. Ayrıyeten patronların imalat bölümü hariç indirim ölçüsü %5’ten %4’e düşürülmüştür, İş kazaları ve meslek hastalıkları primi 0,25 oranında artırılmıştır. Patronların prim yükünün de bir ölçü arttığını belirtmek isterim.”