Fed siyaset faizini 4 yıl ortadan sonra birinci kere indirdi ve 50 baz puan düşürerek yüzde 4,75-5,00 aralığına getirdi.
Fed’den yapılan açıklamada, son göstergelere nazaran ekonomik aktivitenin sağlam bir süratte genişlemeye devam ettiğinin görüldüğü aktarılarak, istihdam kazanımlarının yavaşladığı ve işsizlik oranının yükseldiği lakin düşük kalmayı sürdürdüğü kaydedildi.
Ekonomik görünümün bilinmeyen olduğu kaydedilen açıklamada, her iki taraftaki risklere dikkat edildiği vurgulandı.
Fed projeksiyonlarına nazaran enflasyon iddiaları ise bu yıl için yüzde 2,6’dan yüzde 2,3’e, 2025 için yüzde 2,3’ten yüzde 2,1’e düşürüldü.
ABD iktisadının büyüme varsayımı bu yıl için yüzde 2,1’den yüzde 2’ye indirilirken, 2025, 2026 ve 2027 için yüzde 2 olarak öngörüldü. İşsizlik oranına ait iddialar ise bu yıl için yüzde 4’ten yüzde 4,4’e ve 2025 için yüzde 4,2’den yüzde 4,4’e çıkarıldı.
Toplantı sonrası açıklamalarda bulunan Fed Başkanı Jerome Powell, enflasyona yönelik üst taraflı risklerin azaldığını ve istihdama ait aşağı istikametli risklerin arttığını belirterek, 50 baz puanlık faiz indirimi kararının siyaset duruşunun uygun halde tekrar ayarlanmasıyla iş gücü piyasasındaki gücün korunabileceğine olan artan inancı yansıttığını söz etti.
ABD iktisadının genel olarak güçlü olduğunu ve son iki yılda amaçlara hakikat kıymetli ilerlemeler kaydedildiğini belirten Powell, iş gücü piyasasının eski “aşırı ısınmış” haline kıyasla “soğuduğunu” ve enflasyonunun değerli ölçüde azaldığını kaydetti.
Dünya genelinde Fed’in çarşamba günkü kararı sonrasında ABD’de iktisadın ne istikamette ilerleyeceği değerlendirilmeye devam edilirken, resesyondan kaçınılabileceği ihtimali risk iştahını besledi.
Fed’in projeksiyonlarına nazaran yıl sonun kadar 50 baz puanlık daha indirim beklentisi öngörülürken, piyasalarda ise 75 baz puanlık indirim beklentileri öne çıkıyor. Bu durumda bilhassa açıklanacak istihdam datalarının kıymetinin arttığı görülürken, ekonomik aktiviteye ait sinyaller de yatırımcıların odağında bulunuyor.
Analistler, gelecek hafta ABD’de açıklanacak büyüme verisinin de piyasaların odağında bulunacağını söyledi.
Bu gelişmelerle ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi, haftayı 7 baz puan artışla yüzde 3,72’den tamamladı. endeksi, yüzde 0,4 gerileyerek 101,7 düzeyine gerilerken, 2 bin 625,8 dolarla rekor seviyeyi gören altının fiyatı da yüzde 1,7 artışla 2 bin 622,3 dolara yükseldi.
Küresel piyasalardaki müspet havanın tesiriyle Brent petrolün varil fiyatı, haftayı yüzde 3,2 artışla 74 dolardan tamamladı.
NEW YORK BORSASI OLUMLU SEYRETTİ
New York borsası, Fed’in faiz kararının akabinde haftayı müspet tamamladı.
ABD’de açıklanan bilgilere nazaran, ülkede birinci kere işsizlik maaşı müracaatında bulunanların sayısı, 14 Eylül ile biten haftada 219 bine gerileyerek piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti.
ABD’de cari süreçler açığı ise yılın ikinci çeyreğinde yüzde 10,7 artarak 266,8 milyar dolara yükseldi.
Ülkede, perakende satışlar, ağustosta aylık bazda azalacağı beklentilerinin tersine yüzde 0,1 artış kaydetti. Analistler, perakende satışlarda ağustosta yaşanan beklenmedik artışın tüketici harcamalarının nispeten güçlü kalmaya devam ettiğini gösterdiğini belirtti.
ABD’de sanayi üretimi de ağustosta aylık bazda yüzde 0,8 ile piyasa beklentilerinin üzerinde artış kaydetti.
Kurumsal tarafta ise Intel’in payları, şirketin Amazon Web Services ile stratejik işbirliğini genişlettiklerini duyurmasının akabinde yüzde 11,1 paha kazandı.
Çip üreticilerinden AMD’nin payları yüzde 2,4 yükseldi. ABD’li teknoloji devlerinden Apple’ın payları yüzde 2,6, Meta’nın payları yüzde 7, Microsoft’un payları yüzde 1,1 ve Alphabet’in payları yüzde 4 kıymet kazandı.
Bu gelişmelerle Nasdaq endeksi yüzde 1,49, Dow Jones endeksi yüzde 1,62 ve S&P 500 endeksi yüzde 1,37 bedel kazandı.
Gelecek hafta pazartesi ABD’de imalat sanayi ve hizmet bölümü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) Chicago ulusal aktivite endeksi, salı tüketici inanç endeksi, Richmond Fed sanayi endeksi, çarşamba yeni konut satışları, perşembe büyüme, sağlam mal siparişleri, haftalık işsizlik müracaatları, bekleyen konut satışları, cuma şahsî gelir ve harcamalar, toptan stoklar, Michigan Üniversitesi tüketici itimat endeksi takip edilecek.
AVRUPA BORSALARI İNGİLTERE HARİÇ YÜKSELDİ
Avrupa borsalarında, Fed’in faiz 50 baz puanlık faiz indiriminin bölge piyasalarında olumlu karşılanmasıyla alıcılı bir seyir hakim oldu.
Öte yandan İngiltere Merkez Bankası (BoE), siyaset faizini, beklentiler dahilinde yüzde 5’te sabit bıraktı.
Bankadan yapılan açıklamada, Para Siyaseti Heyeti’nin (PPK) para siyasetini, yüzde 2 enflasyon amacına ulaşmak ve tıpkı vakitte sürdürülebilir büyümeyi sağlamak üzere belirlediği aktarıldı.
BoE Başkanı Andrew Bailey, kararın akabinde yaptığı değerlendirmede, ağustosta siyaset faizini düşürdüklerinden beri enflasyonist baskıların azalmaya devam ettiğini belirterek, “Ekonomi genel olarak beklediğimiz üzere ilerliyor. Bu durum devam ederse siyaset faizini vakit içinde kademeli olarak düşürebiliriz. Lakin enflasyonun düşük kalması hayati değer taşıyor, bu nedenle siyaset faizinde çok süratli ya da çok fazla kesinti yapmamaya dikkat etmeliyiz.” tabirlerini kullandı.
Öte yandan Avrupa Merkez Bankası (ECB) yetkililerinin açıklamaları da öne çıktı.
ECB Lider Yardımcısı Luis de Guindos yaptığı açıklamada, projeksiyonların enflasyonun 2025 sonunda yüzde 2 amacı civarında seyredeceğini gösterdiğini belirterek, “Faiz oranı kararları konusunda tüm seçenekleri açık tutmak istiyoruz, enflasyonun eylülde düşmesini bekliyoruz lakin 4. çeyrekte bir tekrar yükseliş olabilir.” dedi.
ECB üyesi Peter Kazimir de faiz indirimi için çabuk etmeye gerek olmadığını görünümün daha net hale gelmesini beklemenin en inançlısı olduğunu kaydederek, “ECB’nin ekim ayında faiz indirimine gitmesi için görünümde kıymetli bir değişiklik gerekli.” sözünü kullandı.
ECB Başekonomisti Philip Lane ise fiyat ve karlarla ilgili gelen dataların beklentilere uygun olduğu vurgulayarak, “Veriler temel senaryomuza uygun gelirse, mali sıkılaştırmadan kademeli bir çıkış uygun olacak.” açıklamasında bulundu.
Analistler, Fed’in faizleri 50 baz puan indirmesinin gevşeme döngüsü için global bir alan açtığı belirterek, Avrupa Merkez Bankasının (ECB) yıl sonuna kadar atacağı adımlarda daha da güvercinleşebileceğini söyledi.
Bölgede açıklanan bilgilere nazaran, Avrupa Ekonomik Araştırmalar Merkezi’nin (ZEW), kurumsal yatırımcı ve analistlerin gelecek 6 aya ait beklentilerini ölçen ZEW Ekonomik İtimat Endeksi eylülde evvelki aya nazaran 15,6 puan düştü.
Ağustosta 19,2 puan olan endeks, bu ay 3,6 puan düzeyine inerken, Almanya’da mevcut duruma ait yatırımcı itimadı eylülde Mayıs 2020’den beri en düşük düzeyine geriledi.
Bu gelişmelerle İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,52 paha kaybederken, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,47, İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 0,57 Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,11 bedel kazandı.
Almanya’da DAX 40 endeksi geçen hafta 19.044,96 puanı görerek rekor kırdı.
Gelecek hafta pazartesi Almanya’da imalat sanayi ve hizmet kesimi PMI, salı Almanya’da İfo iş dünyası itimat endeksi, cuma Avro Bölgesinde ekonomik itimat endeksi ve tüketici itimat endeksi takip edilecek.
ASYA BORSALARI BOJ’UN FAİZ KARARIYLA BİRLİKTE YÜKSELDİ
Asya tarafında Japonya Merkez Bankasının faiz oranını sabit tutmasıyla birlikte geçen hafta olumlu bir seyir öne çıktı.
Japonya Merkez Bankası (BoJ) siyaset faizini değiştirmeyerek yüzde 0,25 düzeyinde sabit bıraktı. Bankadan yapılan açıklamada, Japonya ekonomisindeki toparlanmanın devam ettiği belirtilerek, enflasyonist baskıların da ithalat fiyatlarındaki gerilemeyle yumuşadığı lakin devam etmesinin beklendiği tabir edildi.
Para siyaseti toplantısının akabinde açıklamalarda bulunan BoJ Başkanı Kazuo Ueda, küresel ekonomik görünümün epey belgisiz olduğunu ve piyasalarda istikrarsızlığın sürdüğünü belirterek, finans ve döviz piyasalarını yakından takip edeceklerini söyledi.
Ueda, ekonomik öngörüleri ve fiyat iddiaları gerçekleşirse, faiz oranlarını yükseltip nakdî takviyesi tekrar ayarlayacaklarını vurguladı.
Japonya’da açıklanan bilgilere nazaran, ülkede, yıllık bazda ağustos ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 3, çekirdek TÜFE ise 2,8 artarak beklentiler dahilinde gerçekleşti.
Japonya’da ağustos ayı dış ticaret açığı 695,3 milyar yen oldu. Temmuz ayına ait çekirdek makine siparişleri ise aylık 0,1 azalışla iddiaların altında gerçekleşirken, yıllık bazda ise yüzde 8,7 artış kaydetti.
Çin’de sanayi üretimi ağustos ayında yıllık bazda yüzde 4,5 artarken beklentilerin altında gerçekleşti. Ağustos ayına ait işsizlik oranı ise 5,3 ile kestirimlerin üzerinde geldi.
Öte yandan, ülkede ağustos ayı konut fiyatları ise yüzde 5,3 ile azalış serisini sürdürdü.
Analistler, ülkedeki konut fiyatlarındaki sert azalışın önüne geçmek için alınan tedbirlerin tesirinin sonlu kaldığını belirterek, emlak fiyatlarındaki düşüşün ülkedeki temel ekonomik sıkıntıların başında geldiğini kaydetti.
Bunun yanı sıra, Çin’de gösterge faizi fonksiyonu gören 1 ve 5 yıllık faizi oranlarında (LPR) değişiklik olmadı. Ulusal Bankalar Ortası Fon Merkezinden yapılan açıklamaya nazaran, 1 yıllık kredi faiz oranı yüzde 3,35, 5 yıllık kredi faiz oranı ise yüzde 3,85’te sabit bırakıldı.
Öte yandan, Çin’in Hong Kong Özel İdari Bölgesi, Fed’in siyaset faizini 50 baz puan indirmesinin akabinde ABD dolarına bağlı kur rejimi nedeniyle gösterge faizinde tıpkı oranda kesintiye gitti.
Dolar/yen paritesi, haftayı yüzde 2,2 artışla 143,9 düzeyinden tamamladı.
Bu gelişmelerle haftalık bazda Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 3,12, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,70, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 5,12, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,21 kıymet kazandı.
Gelecek hafta salı Japonya’da hizmet dalı ve imalat sanayi PMI, perşembe BoJ toplantı tutanakları, cuma Japonya’da Tokyo TÜFE, Çin’de sanayi karları takip edilecek.
YURT İÇİ PİYASALAR MÜSPET SEYRETTİ
Yurt içinde geçen hafta yükseliş eğilimi öne çıkarken Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi haftayı yüzde 2,22 paha kazanarak 9.900,25 puandan tamamladı.
Dolar/TL, haftayı bir evvelki kapanışın yüzde 0,5 üstünde 34,1230’dan kapattı.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.900 ve 9.700 puanın takviye, 10.000 ve 10.150 düzeylerinin ise direnç pozisyonunda olduğunu kaydetti.
Öte yandan TCMB Para Politikası Kurulu (PPK), siyaset faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını değiştirmeyerek yüzde 50’de tuttu.
PPK duyurusunda, “Temel mal enflasyonu sonlu bir artışla düşük seyretmeye devam ederken, hizmet enflasyonundaki güzelleşmenin son çeyrekte gerçekleşmesi beklenmektedir. Enflasyonda bariz ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda ise para siyaseti araçları tesirli halde kullanılacaktır.” tabirlerine yer verildi.
Söz konusu gelişmelerin akabinde Türkiye’nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS) ise 254,2 baz puanla Şubat 2020’den bu yana görülen en düşük düzeye geriledi.
Gelecek hafta salı gerçek kesim inanç endeksi ve kapasite kullanım oranı, cuma ekonomik itimat endeksi ile dış ticaret istikrarı takip edilecek.