Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, KDV, kurumlar vergisi ve gelir vergisinde bir artışın gündemlerinde olmadığını belirterek, 2025’in sonunda enflasyonu yüzde 20’nin altına indirebileceklerini bildirdi. Şimşek, CNN TÜRK’te katıldığı canlı yayında iktisat gündemine ait soruları yanıtladı.
Göreve birinci başladıklarında birincil önceliklerinin ülkenin dış kırılganlığını azaltmak, ikinci önceliklerinin de enflasyonun denetimden çıkmasını engellemek ve denetim altına almak olduğunu belirten Şimşek, geçen sene mayıs ayı prestijiyle 57 milyar dolar olan cari açığı 19 milyar dolar civarına indirdiklerine işaret etti.
Şimşek, “Cari açığı kıymetli ölçüde azalttık bu birinci kazanım. Bu dış kaynak muhtaçlığımızı azalttı, kırılganlığımızı azalttı. İkinci olarak ülkenin rezervlerini güzelleştirdik. Memleketler arası rezervlerimiz geçen sene mayıs ayında brüt olarak 98,5 milyar dolardı, perşembe günü açıklanan resmi sayılar 147 milyar dolar civarına çıktı. Cuma kapanış prestijiyle 153 milyar doların üzerinde bir rezervimiz var.” diye konuştu.
Bu 98,5 milyar doların swap dahil bir sayı olduğunu, swapın hariç tutulduğunda eksi 60,5 milyar dolar üzere bir meblağın ortaya çıktığını lisana getiren Şimşek, “Swap hariç net rezervlerimiz 78 milyar dolar düzgünleşti. Son haftada çok önemli girişler var. Cuma günü prestijiyle yaklaşık 90 milyar doların üzerinde net rezervlerde güzelleşme var.” sözünü kullandı.
“ENFLASYON EN MAKUS VE ADALETSİZ VERGİ”
Şimşek, vatandaşlarla bir ortaya gelme fırsatı yakaladığını ve meselelerini dinlediğini tabir ederek, enflasyonun en makûs ve en adaletsiz “vergi” olduğunu söyledi.
Şimşek, Orta Vadeli Program’ı yaparken 3 yıllık perspektif ortaya koyduklarını vurgulayarak, birinci yıl enflasyonun denetim altına alındığını, dezenflasyonun başladığını ve bariz, kalıcı dezenflasyonun içinde olunduğunu lisana getirdi.
Şimşek, şöyle devam etti:
“2025’in birinci çeyreğinde enflasyon yüzde 30’lu sayılara düşecek. Haziran, temmuz üzere çok büyük ihtimalle yüzde 20’li sayılara düşecek. Tahminen daha evvel düşer. 2025’in sonunda enflasyonu yüzde 20’nin altına indirebileceğimize samimi biçimde inanıyorum. Kredibilite konuşarak kazanılmaz, sonuç üreterek elde edilir. Enflasyonla ilgili tereddütlere hürmet duyuyorum lakin biz inanıyoruz ve programımız sonuçları üretecek. Kalıcı refah artışı için, daha adil gelir dağılımı için enflasyonu tekrar tek haneye indireceğiz.”
Zaman, sabır ve kararlılığa işaret eden Şimşek, şok terapi seçeneğini değerlendirmediklerini, uygulamaya ve başarılı programlara baktıklarını ve kalıcı kazanımlar peşinde olduklarını bildirdi.
İlk yıl makro finansal istikrarı önceliklendirdiklerini anlatan Şimşek, rezervlerin, KKM’nin ve cari açığın telaş kaynağı olmaktan çıktığını söyledi.
Enflasyonda kalıcı düşüş başladı, devam edecek. Enflasyon, en berbat vergidir. En adaletsiz vergidir. Zira enflasyon, sahiden dar gelirliyi çok etkiliyor. Gelir dağılımını bozuyor. Hasebiyle ne yapıp ne edip, vatandaşımızın kalıcı alım gücünün artışı için, kalıcı refah artışı için, bizim enflasyonun denetimini almamız lazım. Fiyatlar daha yavaş artıyor fakat artmaya devam ediyor. Münasebetiyle enflasyonda düşüş, fiyatlarda düşüş manasına gelmiyor. İki şeyi karıştırmamak lazım. Lakin şunun altını tekrar çizmek istiyorum. Biz enflasyonun dar geriliği, çok etkilediğini, bir geçir kahrı olduğunun farkındayız. Bunu biliyoruz ve bu şuurla hareket ediyoruz. Ancak kolay kolay tahliller yok. Kestirme tahliller yok. Bakın, az evvel de söyledim. 56 ülke 100 enflasyon şoku incelenmiş. Ortalama 3.4 yıl almış şok öncesi. Bizim şok öncesi ne? Şok öncesi diyelim ki tek hane. Onun için biz bu programı yaparken 3 yıllık perspektif ortaya koyduk. Bakın birinci yıl denetim altına aldık. Artık dezenflasyon başladı. Besbelli, kalıcı bir dezentlasyon. Enflasyonda inişin şu anda içindeyiz. Önümüzdeki yılın başında, yani 2025’in başında birinci çeyreğinde, enflasyon 30’lu sayılara düşecek.
“ILIMLI BÜYÜME SÜRECİNE GİRDİK”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın büyüme ve enflasyonla ilgili açıklamalarının hatırlatılması üzerine Şimşek, “Bunun art planında çok güçlü empirik takviye var. Geçmiş tecrübeler bunu destekliyor. Kısa vadede enflasyonu düşürürken, iç talepte bir ölçü yumuşama olur. İç talep bir ölçü yavaşlar. Uzun vadede yüksek sürdürülebilir büyümenin temeli atılıyor. Bazen diyet yapmanız gerekiyor, bu türlü bir şey. Diyetin kıymetli bir kısmı, en güçlü süreci geride kaldı.” diye konuştu.
Şimşek, inişli çıkışlı büyümenin kalıcı zenginlik sağlamadığını vurgulayarak, “Kısa vadede büyüme ile enflasyon ortasında aykırı bir bağ varmış üzere. Kısa vadede bu türlü bir olgu karşımıza çıkıyor fakat biz ölçülü büyüme sürecine girdik. Lakin orta ve uzun vadede dezenflasyonla birlikte tekrar Türkiye yüksek büyüme patikasına girecek.” tabirlerini kullandı.
Özel dalın tenkitlerinin hatırlatılması üzerine Şimşek, kısa vadeli dengesizlikleri gidermek için daima birlikte fedakarlık yapılacağını lisana getirdi. Şimşek, “Ondan sonra da düzlüğe çıkmakla kalmayacağız, koşabileceğiz. Sanayicimizin umudu olsun. Zira toparlanma başladı. Global finansal şartlar güzelleşiyor. Bilhassa bizim ticaret ortaklarımızda toparlanma hızlanıyor. Enflasyonist ortamda evvelden stoka çalışıyordu. Bu programla birlikte enflasyon düşmeye başladı, fiyatlar onların istedikleri kadar artmıyor. Stok tutmanın maliyeti yükseldi. Bu nedenle sanayi üretiminde süreksiz bir yavaşlama, daralma var. Gerçek ekonomiyi yakından takip ediyoruz Göstergeler üzerinden modeller üzerinden gereken önlemleri alırız lakin şu anda iktisatta ölçülü bir büyüme var. Neden? zira bizim programın bir çıktısı bu.” değerlendirmesinde bulundu.
“KDV, GELİR VERGİSİ VE KURUMLAR VERGİSİ’NDE ARTIŞ GÜNDEMİMİZDE YOK”
Şimşek, toplumsal sahiplenmenin yüksek olmasıyla birlikte program maliyetinin düştüğünü belirterek, “Program sonuç üretiyor. Hiç kimse inanmazsa, ona nazaran davranırsa programdan sonuç almak zorlaşır. Programın uygulama maliyeti yükselir.” dedi.
Vergilerle ilgili tenkitlerde “haksızlık” yapıldığını lisana getiren Şimşek, bu bahisle ilgili yapılan düzenlemelere örnek verdi. Şimşek, “Şu anda KDV, Kurumlar Vergisi ve Gelir Vergisi’nde bir artış gündemimizde yok, programımızda yok. Birtakım istisnalar, indirimli oranlar konusunda çalışmalarımız devam ediyor.” tabirlerini kullandı.
HARCAMA DİSİPLİNİYLE 2024’TE 657 MİLYAR LİRALIK TASARRUF EDİLECEK
Şimşek, vatandaşın en büyük önceliğinin makul fiyatlarla besin gereksiniminin karşılanması olduğunu vurgulayarak, “Bunu nasıl yapacağız? Bütçede tasarruf genelgesinde var. En öncelikli yatırım alanı sulamadır. Zira suyla toprak buluştuğunda endüstriyel eser üretebiliyorsunuz.” diye konuştu.
Yatırımları bu yıl için yüzde 15 kısacaklarını lakin üç öncelikli alana kaynakları aktaracaklarını anımsatan Şimşek, bu alanların ziraî sulama ve lojistik, yeşil dönüşüm ile organize sanayi bölgelerinin raylı sistemlerle limanlara bağlanması olduğunu söyledi.
Tasarruf önlemlerinin tesirine ait soru üzerine Şimşek, son 10 yılda öngörülen harcamalardan sapma oranının yaklaşık yüzde 9,5 olduğunu belirterek, “2024’te bu sapma yüzde 1’in altında olacak. Bütçe büyüklüğümüze nazaran bu yaklaşık 657 milyar liralık tasarruf demek. Bu da bu yılki ulusal gelire oran olarak yaklaşık yüzde 1,5’e tekabül ediyor. Bu harcama disipliniyle elde edilen bir sonuçtur. Harcama disiplini, tasarruf demektir. ” dedi.
Şimşek, dünyada başlayacak faiz indirimi sürecinin Türkiye’ye tesirine ait soru üzerine, geçen sene global finansal şartların sıkı olduğunu, faizlerin yüksek büyüme oranlarının da düşük seyrettiğine işaret etti.
Küresel finansal şartların gevşediğini belirten Şimşek, “Bu kalıcı bir trend. Çok büyük ihtimalle ticaret ortaklarımızdaki toparlanma da güçlenecek. Bu ihracatımız açısından çok olumlu. Türkiye’ye ek fon akışı açısından olumlu. Türkiye’ye direkt yatırımlar açısından çok olumlu.” değerlendirmesinde bulundu.
“ÜLKEMİZE HİZMET DIŞINDA ZERRE KADAR DİĞER BİR SAİKİM YOK”
Bakan Şimşek, istifa iddialarına ait soruya ise şu karşılığı verdi:
“Ben de anlamakta zorluk çekiyorum. Cumhurbaşkanı’mız seçim sonrası davet ettiler. Bu sorumluluğu teveccüh göstererek bana tevdi ettiler. Bu sorumluluk şiarıyla hareket ediyorum. Benim bir siyasi gündemim yok. Benim bir unvan merakım yok. Bunlar diplomayla kazanılan unvanlar değil. Cumhurbaşkanı’mız Başbakan iken bir formda vesile oldular. Türkiye’ye döndüm ve ülkeme hizmet etme fırsatı buldum. Bizim için büyük bir onur, sahiden büyük bir gurur. Buradan rastgele bir ferdî manada bir çıkar gündemim yok. Bir siyasi gündemim yok. Makro ekonomik istikrarları sağlama, meseleleri çözme noktasında Sayın Cumhurbaşkanı’mıza yardımcı olma dışında öbür bir ne motivasyonum var ne gündemim var. Hakikaten hoş ülkemize hizmet dışında zerre kadar diğer bir saikim yok. Öbür bir motivasyonum yok. Benimle özdeşleştirilmesi gerçek olmaz. Bakın bunu samimi olarak söylüyorum Cumhurbaşkanı’mız var, Cumhurbaşkanı Yardımcı’mız var. İktisatta çok pahalı arkadaşlarımız var. Hakikaten bu güçlü bir grup işi.”
Şimşek, ağustosun başında Japonya kaynaklı global piyasalarda küçük bir türbülans yaşandığını anımsatarak bunların Türkiye’ye tesirinin sınırlığı olduğuna işaret etti. Bakan Şimşek, şöyle devam etti:
“Bu temelsiz savlar sonrası Türkiye’den muazzam bir para çıkışı oldu. Bilhassa off-shore. Dışarıdan kaynak. Zira onlar huzursuz oldular. Hasebiyle bu tedirginliklerin, belirsizliklerin, bu çeşit savların maalesef maliyeti var. Memlekete maliyeti var. Maalesef bu dedikodular devam etti. Dışarıya bir halde servis edildi. Programa yönelik bir efor olduğu fikrindeyim. Kim bunu yayıyorsa içeriden, dışarıdan bilmiyorum. Uygunluk yapmadığı çok net. Neden? Zira bu program takım işi lakin dışarıda bizimle bir ölçü daha ilişkilendiriliyor. Sonuçta geçen sene mayıs sonrası süreçte biz bir ölçü ön plana çıktık. Biraz onun üzerinden gidiliyor. Yalnızca o mu? Bu periyotta şahsî manada da bizim üzerimize geliyorlar ki manalandırmakta zorluk çekiyorum. Ben bunu bütün samimiyetimle söylüyorum. Bazen arkadaşların bir kısmı şunu diyorlar, ‘ya bu program başarılı olursa işte 2028’e giden süreçte işte belirli kesitlerin menfaatine olmayacak şekilde’ bir genel kanı var. Halbuki ülkemiz kazansın. Program başarılı olsun. Ondan sonra kâfi ki milletimize kaliteli hizmet sunalım. Ülkede yatırımlar gerçekleşsin. Ülkede kırılganlıklar azalsın. Bu ortada ben her şey güzelleşti, sıkıntıları çözdük argümanında değilim. O denli bir tezimiz yok. Hakikaten şiddetli bir süreci geride bıraktık.”
“PROGRAMI UYGULAMADA HER TÜRLÜ DAYANAĞI ALIYORUZ”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la ABD’ye gidip, yatırımcılarla görüşüp görüşmeyeceğine ait soru üzerine Şimşek, yurt dışına Türkiye’nin potansiyelini, yatırım fırsatlarını anlatmak için gittiğini söyledi.
Şimşek, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD’de iş insanlarıyla bir ortaya geleceğini belirterek kendisinin de farklı programlarda iş etraflarıyla bir ortaya geleceğini lisana getirdi.
Programı uygulamanın kâfi olmadığına işaret eden Şimşek, programı anlatmanın değerine dikkati çekti.
Şimşek, programı anlatmaya devam edeceklerini vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Cumhurbaşkanı’mız da bu manada ahenk içerisinde ve sahiden güçlü takviyesi sayesinde bu program var. Orada hani belirli makamlarda beşerler, bakanlar var lakin sonuçta seçilmiş önderin bir biçimde sahiplenmesi olmazsa o süreçler işlemiyor, program çalışmıyor. Hasebiyle program, Cumhurbaşkanı’mızın liderliğinde hazırlanmış. Kendisi geçen sene açıkladılar ve bu programı uygulamada her türlü dayanağı alıyoruz. Almaya devam edeceğiz. Ben kendisine de perspektifi daima sunuyoruz. Zira biliyorum kendisi bilhassa vatandaşımızın bu geçim sorunu konusunda çok hassas. Hakikaten o denli. çok net. Üretim konusunda, istihdam konusunda, yatırım konusunda, ihracat konusunda hassas. Hem vatandaş hem iş. Münasebetiyle tıpkı hassasiyeti biz taşımak zorundayız lakin kolay değil yani bu konjonktür süreksiz birtakım tesirleri içeriyor. Bakın süreksiz diyorum, altını çiziyorum. hiçbir ilaç yan etkisiz olur mu? Hiçbir tedavi meşakkatsiz olur mu? Kolaycı tahlil olsa aslında bulunmuş olurdu. Onun için kestirme yol peşinde değiliz, kolaycı tahliller peşinde değiliz. Kalıcı kazanımlar peşindeyiz.”