Mithat Yurdakul – Satın alınan ikinci el aracın kilometre kaydının bozulması üzere sebeplerden ayıplı olması durumunda, “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun” kapsamındaki haklardan yararlanılabiliyor. Bir istasyondan akaryakıt ya da motorin aldıktan sonra, aracında yakıttan kaynaklı hasar geldiğini öğrenenler, tüketici hakem heyetine müracaat ederek, satın alınan akaryakıtın ayıplı olduğunu bildirebiliyor. Turistler de tüketici haklarından muaf değil. Türkiye’den kilim alan bir turist, aldığı kilimin belirtilen niteliklere sahip olmadığını anlarsa, tüketici hakem heyetlerine yaptığı müracaat öncelikli olarak ele alınıyor.
Özellikle ikinci el alışverişinde en hareketli pazarlardan birisi de araba piyasası. Arabada satış süreci tamamlandıktan sonra aracın kilometresiyle oynandığı kaygısı, ikinci el araba alanların en büyük tereddütlerinden birisi. Satın alınan ikinci el aracın kilometre kaydının bozulması üzere sebeplerden ayıplı olması durumunda, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamındaki haklardan yararlanılabiliyor. İkinci el satışlarda satıcının ayıplı maldan sorumluluğu en az bir yıl.
Sıfır araç ‘kazalı’ çıkarsa
Sadece araç için değil, araca konan yakıt için de hak talebinde bulunulabiliyor. Bir istasyondan akaryakıt ya da motorin aldıktan sonra, aracında yakıttan kaynaklı hasar geldiğini öğrenenler, tüketici hakem heyetine müracaat ederek, satın alınan akaryakıtın ayıplı olduğunu bildirebiliyor. Bu sayede hem araçta meydana gelen hasarın tazmini hem de akaryakıt fiyatının iadesi sağlanıyor.
Beş yıl evvel sıfır kilometre olarak satın alınan arabanın satışa çıkarılması sırasında, aracın kaportasında tamirat ve boya tespit edilmesi, hasarlı aracın sıfır araba olarak satıldığının anlaşılması halinde, vakit aşımı uygulanmadan süreç yapılabiliyor. Garanti mühleti dolan bu araçların olağanda ayıplı mal sorumluğu, iki yıllık zamanaşımına tabi. Lakin, ayıp ağır kusur ya da hile ile hasar gizlenmişse, zamanaşımı kararları uygulanmıyor. Bu durumlarda, alım vaktine bakılmaksızın tüketici, hasarlı araç hakkında ziyan tazmini talebi yapabiliyor.
Turistin ‘halı’ şikayeti
Ülkemizi ziyaret eden turistler de tüketici haklarından muaf değil. Örneğin, Türkiye’nin yurtdışında en bilinen turistik eserlerinden olan halı ya da kilimlerden alan bir turist, aldığı eserin belirtilen niteliklere sahip olmadığını anlarsa, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’dan yararlanabiliyor.
Bu tip uyuşmazlıklar tüketici hakem heyetlerince öncelikli olarak ele alınıyor.
Zarar tazmini talebi
Bireysel alışverişler yerine ortak kullanım için alınan eserler de tüketici kanunu şemsiyesinde yer alıyor. Bu kapsamda, okul aile birliği olarak okula alınan fotokopi makinesinin arızalı çıkması halinde, okul aile birlikleri ile kar hedefi gütmeyen dernek ve vakıflar tüketici tarifi içerisinde kabul edildiğinden, satıcıdan ziyan tazmini talep edilebiliyor. Lakin, Ulusal Eğitim Bakanlığı’nca okula alınan akıllı tahtaların arızalı çıkması halinde, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’dan yararlanılamıyor, bakanlıktan yeni tahta talep edilmesi gerekiyor.
Çocuğun yeni ayakkabısı açılırsa…
Okulların açılmasına kısa mühlet kala, okul alışverişi yapan anne-babaların da rastgele bir aksilikle karşılamaları halinde kullanabilecekleri kimi hakları var. Çocuğu için aldığı ayakkabı kısa müddet içinde açılır yahut makûs kokuya neden olursa ebeveynler bu sorunu sineye çekmek zorunda değil. Satın alınan ayakkabının ayıplı olması durumunda, iki yıllık zamanaşımı mühleti içerisinde tüketici hakem heyetine müracaatta bulunarak mağduriyetin giderilmesini talep etmeleri mümkün.
Plastik meyveler, mıknatıslı süs yasak
Çocuklar için kırtasiye alışverişlerinde de güvenlik önlemlerine dikkat etmek değerli. Çanta, kalem kutusu ve kalemlerde kullanılan oyun ögeli aksesuarlar üzere dokuma ve plastik içerikli eserlerin kolay tutuşmayan, alevlenmeyen gereçlerden yapılması gerekiyor. Plastik meyveler, meyve suyu görünümlü sabun ve şampuanlar, mıknatıslı buzdolabı süsleri üzere çocuklar tarafından besin hususu sanılarak ağza alınan, emilen yahut zehirlenmeye yol açan bu eserlerin hepsi yasak.
Emlakçıya verilen kapora
Son vakitlerde yükselen fiyatlar nedeniyle zorlaşan konut alım satımında da kimi haklar mevcut. Kapora verilerek satış süreçlerine başlanan konutun, emlakçı tarafından öbür birisine daha yüksek bir bedelle satılması ve kaporanın iade edilmemesi halinde de, maddi limitlerin sağlanması halinde tüketici hakem heyetine müracaat imkanı bulunuyor. Satıcıyla anlaşılıp satış süreçleri tamamlandıktan sonra en değerli mevzulardan birisi de eşyaların yeni konuta inançlı halde taşınması. Meskenden konuta nakliyat yapan firma ile anlaşılırken, firmanın konut eşyalarında meydana gelebilecek rastgele bir zararın kendilerinin sorumluluğunda olduğunu ve ziyan meydana geldiğinde gidereceklerini taahhüt etmesi değerli. Bu mutabakata karşın, taşınan bir eşya ya da aygıtın hasar görmesi durumunda, eserin kıymeti de göz önüne alınarak, tüketici hakem heyetlerine yahut tüketici mahkemelerine müracaat edilerek hak talep edilmesi mümkün.
YARIN: ‘Piramit satış’ tuzağı nasıl anlaşılır?